SemaNur

İşte Musevilerin şaşırtan mutfak yasakları

Döneri ayransız iskanderi yoğurtsuz yiyen Yahudiler
İstanbul’da yaşayan 15 bin Musevi’den 4 bini, dinlerindeki koşer (helal) kuralını sıkı sıkıya uyguluyor. Etli ve sütlü gıdaları aynı anda yemeyen Museviler, döneri ayransız, iskenderi yoğurtsuz tüketmeye devam ediyor.
Musevilik’te etli ile sütlü gıdaların aynı anda yenilmesi, aynı kaplarda pişirilmesi yasak. Nedeni ise, yavru olan kuzunun etini yerken annesinin sütünü aynı anda tüketmiş gibi olunacağı ve bu durumun gaddarca olduğu düşünülüyor.

Dinlerine göre, yenilmesi ve kullanılmasında bir sakınca bulunmayan helal ürünlere koşer adı veriliyor. İstanbul’da 15 bin Musevi vatandaş yaşıyor. 4 bini koşer kuralına sıkı sıkı bağlı. Onlara uygun iki restoran bulunuyor. Biri Şişli Halaskargazi Caddesi’ndeki Carne Restoran, diğeri ise Eminönü’nde Çavuşbaşı Han’daki Levi Restoran.


MUTFAKTAKİ HAHAM

Carne Restoran’ı kendisi de bir Musevi olan Selin İllel işletiyor. İllel’in restoranında, yemeklerin koşer kurallarına uyularak yapılıp yapılmadığını kontrol etmek üzere Türkiye Hahambaşılığı’nın görevlendirdiği Rafael Hafif isimli bir Musevi din görevlisi görev yapıyor. Hafif, Hahambaşılığı’n görevlendirdiği 11 din görevlisinden biri. Koşer denetimi yapan din görevlilerinin maaşlarını, görev yaptıklarını restoranlar ödüyor. Koşer kurallarına göre, her sabah restoranın fırınını ve ocağını ilk olarak Musevi din görevlisi yakmak zorunda. Eğer 1,5 kilodan ağır bir ekmek yapılacaksa, din görevlisi fırına küçük bir parça kömür atıp yakıyor ve hamuru atıyor.

PAKET SERVİSİ YAPILIYOR
Selin İllel, restoranını Cuma akşamından Cumartesi akşamına kadar kapalı tutuyor. Çünkü Musevilik’te akşam güneş batınca başlıyor. Carne’ye gelemeyen şehir içi ve şehir dışındaki Museviler’e ise paket servisi yapılıyor.


iŞTE MUTFAK YASAKLARI
Museviler de Müslümanlar gibi karada yaşayanlardan geviş getiren ve çift tırnaklı olan hayvanların etini yerken, diğerlerini tüketmiyor. Tavşan ve deve eti de yasak.
Etli yiyeceklerin piştiği kaplar ve sütlü yiyeceklerin piştiği kaplar, tabaklar, kaşık ve çatalların ayrı olması gerekiyor.
Hafif sütlü gıdaların yenmesinden sonra ağız çalkalanıp, masa örtüsü ve kap kacak değiştirildikten sonra etli yiyecek yenebiliyor ama tam tersi mümkün değil.
Sefaradlar’da 6 saat, Polonya kökenli Museviler olan Aşkenazlar’da ise 3 saat geçmeden sütlü bir yiyecek yenilemiyor.
Balıklardan pullu ve yüzgeçli olanlar dışında kalanların, kabuklu hayvanlardan midye ve istiridye dahil helal değil. n Kesilen hayvanların arka bacakları da yenmiyor.
Katkısız bir şekilde üretilmek zorunda olan şarap ise kutsal. Museviler, Cuma akşamından başlayan kutsal günleri Cumartesi’ye sarhoş olmayacak kadar şarap içerek dualarla başlıyor.
Evlerinde iki ayrı buzdolabı
Bazı Museviler’in, Rafael Hafif’in restoranında görev yapıyor olmasına rağmen, inip mutfağı kontrol ettiklerini ifade eden İllel, Evlerinde 2 buzdolabı bulunduruyorlar. Birine et ürünlerini, diğerine ise süt ürünlerini koyuyorlar. Evlerinde 2 tane mutfağı olanlar bile var diyor.

alıntı