Sindy

Thomas İncili Hakkında

Thomas İncili, apokrif bir İncil'lerden biridir.

Thomas İncili'ni içeren Kıptî dilinde elyazması 12 kitap, [1] İki köylü kardeş tarafından [2] 1945'te Mısır'da Nag Hammadi'de bulunmuş [1] ve varlığı 1952'de Mısır Arkeoloji Müzesi tarafından açıklanmıştır.[3] Bu kitaplar Nag Hammadi Kütüphanesi olarak adlandırılır. Mühürlenmiş bir küp içinde gizlenmişlerdi. Kan davası olduğundan kitaplar bir rahibin evine götürüldü. Müzeler Müdürlüğü bunları aldı. Şu an Mısır, Kahire'de Koptik Müzesinde koruma altındadırlar.[2]

Thomas İncili, Kıptî ciltleme adı verilen yöntemle ciltlenmişti. Bulunmasının ardından, daha önce aynı kitabın Yunanca parçalarının da bulunmuş olduğu fark edildi. Yunanca metinler, milattan sonra 200; Kıptî metinse milattan sonra 300 yılına tarihlendi. Kıptî metnin Yunanca metinlerden hayli farklı olmasına karşın, daha eski bir Yunanca kitaptan tercüme edildiği tahmin edilir.

Yeni Ahit'teki dört İncil'den farklı olarak, Thomas İncili, hikâye anlatma üslûbuyla yazılmamıştır. Thomas İncili, İsa'nın sözlerinin bir derlemesidir.[1] Bunlar diri İsa'nın söylediği ve Didymus Judas Thomas'ın yazdığı gizli sözlerdir [3] ve İsa'ya atfedilen 114 söz içerir. (Kurân-ı Kerîm'de de 114 sûre bulunması, ilginç bir tesadüf olsa gerektir.) Bunların bazıları, Yeni Ahit İncil'lerindeki sözlere benzer. Bir kısmınaysa sadece Thomas İncili'nde rastlanır. Sözlerin az bir kısmı da Yeni Ahit İncilleriyle tenâkuz oluşturur.[1]

Dil

Thomas İncil'i, Koptik diliyle yazılmıştır. Koptik dili, Yunan alfabesi ile yazılmış geç Mısır dilidir. Mısır'da yaşayan ilk yüzyıl Hıristiyanları Koptik dilini kullandılar. Günümüzde hala Mısır'da Koptik Kilisesi vardır ve Koptik dilini kullanmaktadır.[2] Koptik Thomas İncil'i Yunanca'dan çevrilmiştir. Bu İncil'in Orijinal Grekçe parçaları Mısır'daki Oxyrhynchus'ta 20. yüzyılın başında bulunmuştur. Kutsal Kitab'a ait metinler de bulunmuştur. 1, 654 ve 655 Oxyrhynchus Papirüsü Nag Hammadi Kütüphanesi keşfedildikten sonra Thomas İncil'inin parçaları olduğu anlaşılmıştır. Grekçe papirüs 1, 26-30, 77, 31-33 özdeyişlerini ve diğer iki 1-1 ve 36-40 özdeyişleri sırasıyla içermektedir.[2]

Thomas (Thomas) Kimdir?

"Thomas", tabii ki gerçek isim değildir. 'Petrus' isminin bir takma isim olması gibi, "Thomas" ismi de Aramice'de 'ikiz' anlamına gelen bir takma isimdir. Eusebius on iki elçiye yönelik yorumunda, Thomas'ın gerçek isminin Yahuda (Judas) olduğunu yazar. Bazı aydınlar Thomas'ın İsa'nın erkek kardeşi olduğuna inanırlar.[2]

Thomas İncili Hakkında Hıristiyanların Görüşü

Bazıları Thomas İncil'ini 5. İncil olarak adlandırırlar. Bazı aydınların bu yazmadaki söyleyişlerin bazılarının gerçek İncil'de görmelerine rağmen, Thomas İncil Gnostik bir yazmadır.[2] Thomas İncil'inin yazarı, kanon İncilleri (Matta, Markos, Luka ve Yuhanna)'ya bağlılık göstermekte kararlılığını göstermeye çalışmış, diğerlerinden sonraki bir tarihte yazılmıştır. Thomas İncil'inde yazarın kasıtlı olarak 'gizli', 'saklı' özdeyişler ile geleneklere bağlılığında eğimlilik görülmekte ve bunu teolojinin en başında belirtmektedir. Thomas İncil'i Gnostizm'i destekleyen, öğreten, yücelten bir metindir.[2]

Bir teoriye göre, Nag Hammadi yazmalarını Gnostik öğretilerin sahte olduğunu kanıtlamaya ve çürütmeye çalışan Hıristiyan rahipler tarafından bir araya getirilmiştir. Hangi teori doğru olursa olsun, Dan Brown'a inananlar Gnostik İncillerin doğru olduğunu düşünüyor olabilirler. Peki, Gnostik İnciller gerçekten de doğru mudur?

Bu konunun uzmanları, İsa'nın havarilerinden yüzlerce sene sonra yazılmış olan Gnostik İncillerin güvenilir olamayacağını ileri sürmektedir. Gnostik İncillerin en eskisi İ.S. 150 yıllarında ortaya çıkmıştır. Diğer Gnostik İnciller ise üçüncü ve dördüncü yüzyıllarda yazılmıştır. Bu kitapların gerçekliğini kanıtlayacak ne coğrafi ne de tarihsel kanıtlar mevcuttur. Yeni Antlaşma Kanonundaki kitaplarda ise, durum bunun tam tersidir. Geç ortaya çıkan Gnostik İncillerin hiçbir görgü tanığı da yoktur. Hıristiyan ve Hıristiyan olmayan uzmanlar, Tomas İncili'nin Tomas tarafından yazılmadığını ve Filip İncili'nin de Filip tarafından yazılmadığını kanıtlamışlardır.[4]

Thomas İncili ve Gnostizm

Gnostizm kurtuluşun her şeyden önce gizli bilgiyle geldiğine inanan bir inanç idi. Grekçe 'bilgi' kelimesi 'Gnosis'tir. Thomas İncil'i Gnostik bir yazıdır. Giriş kelimeleri şöyle başlar: "Bunlar yaşayan İsa'nın söylediği ve İkiz Yahuda Thomas'ın yazdığı kelimelerdir" [6] Pavlus, İncil'deki Koloseliler bölümünde Gnostizm'in kökeni olabileceği sapkın öğretiş konusunda uyarıda bulunmuştur. Pavlus : gizli bilgi (Koloseliler 2:18; 2:2-3), sahte alçakgönüllülük (2:21), meleklere tapma (2:18), Mesih'e ilişkin alçaltılmış bilgi (1:15-20), ve insan aklına ve geleneklerine dayanmak, güvenmek (2:4,8).

Yuhanna, ilk iki yüzyılda Hıristiyanlığa en büyük bir tehlike olan ilk erken Gnostizm konusunda uyarmaktadır. Gnostikler maddenin kötü olduğuna inanırlardı. Ruh ise iyiydi. Kurtuluş, gizli bilgi aracılığı ile kötü bedenimizden kaçmak, kaçınmaktı. Mesih gerçek insan değildi. Beden almış gibi göründü, çarmıhta ölmedi ve acı çekmedi. Bu öğretişin ismi Doketizm (Docetism)'dir. Kendini alçaltmanın ve ahlaksızlığın aşırılıkları da vardı.

M.S. 223 yılında Origin Luka'ya ilişkin hitabesinde sapkın İncillerin listesi içinde Thomas İncil'i de geçmektedir. Eusebius Thomas İncil'ini Apokrifa içinde sıralamıştır, "...sapkınlar tarafından elçilerin ismiyle gösterilmiştir." 430 yılında Side'li Philip Eusebius'a ilişkin şöyle söylemektedir, "... bu işin sapkınların işleri olduğunu söyleyerek.....Thomas'ın İncili olarak adlandırılanı birçok kilise ihtiyarı reddetmiştir... " [2]

Gnostikler, İsa'nın öğretilerinin gizli tutulması gerektiğine inanmışlardır. Yeni Antlaşma'ya göre ise İsa, havarilerinin bütün dünyaya gidip İncil'deki kurtuluş müjdesini duyurmalarını istemiştir. Tomas İncili, şöyle başlar: "Bunlar yaşayan İsa'nın söylediği gizli şeylerdir..."

Bir diğer Gnostik belge olan Yuhanna'nın Apokrifonu adlı yazıda İsa'nın ilginç bir lanetini okumaktayız. Buna göre, İsa'nın gizli öğretilerini dışarıdan herhangi bir kişiyle paylaşan bir kişinin lanetli olacağı söylenmektedir: "Burada yazılı olanları bir hediyeyle veya yemekle veya içecekle veya giyecekle veya herhangi başka bir şeyle değiştirecek olanlara lanet olsun." Gnostikler İsa'nın öğretilerinin başkalarının eline geçmeyecek şekilde gizli yerlerde saklanması gerektiğine inanmışlardır.

Gnostik İnciller, İsa'yı Kurtarıcı olarak adlandırmak yerine, "Gnosis'e İşaret Eden Kişi" olarak adlandırırlar. Matta 16:15-16'da şunları okuruz: "İsa onlara, "Siz ne dersiniz" dedi, "Sizce ben kimim?" Simun Petrus, "Sen, yaşayan Tanrı'nın Oğlu Mesih'sin" yanıtını verdi." İsa, Gnostiklerin Tomas İncili'nde farklı bir şekilde karşımıza çıkmaktadır.[4]

Gnostik İnciller üzerine birçok araştırma yapmış olan Yeni Antlaşma Profesörü F.F. Bruce, Tomas İncili'nin Gnostik öğelerini anlatırken şöyle der: "Burada İsa'nın sorusuna verilen cevaplarda İsa, "Gnosis'e İşaret Eden Kişi" olarak tanıtılıyor. Kendisini fokurdayan kaynaktan sarhoş ederek gnosise ulaşmış olanlar onun hizmetkarları değil de arkadaşlarıysa, o zaman onların İsa'ya Efendi (Üstad) demeleri uygun olmaz." [5]

The Coptic Gospel of Thomas (English)

For information on the individual sayings in the Gospel of Thomas, please take a look at the Collected Commentary on the Gospel of Thomas web page.

The Gospel of Thomas is extant in three Greek fragments and one Coptic manuscript. The Greek fragments are P. Oxy. 654, which corresponds to the prologue and sayings 1-7 of the Gospel of Thomas; P. Oxy. 1, which correponds to the Gospel of Thomas 26-30, 77.2, 31-33; and P. Oxy. 655, which corresponds to the Gospel of Thomas 24 and 36-39. P. Oxy 1 is dated shortly after 200 CE for paleographical reasons, and the other two Greek fragments are estimated to have been written in the mid third century. The Coptic text was written shortly before the year 350 CE.

Ron Cameron comments on the textual integrity of Thomas (The Anchor Bible Dictionary, v. 6, p. 535):

Substantial differences do exist between the Greek fragments and the Coptic text. These are best explained as variants resulting from the circulation of more than one Greek edition of Gos. Thom. in antiquity. The existence of three different copies of the Greek text of Gos. Thom. does give evidence of rather frequent copying of this gospel in the 3d century. According to the critical edition of the Greek text by Attridge (in Layton 1989: 99), however, even though these copies do not come from a single ms, the fragmentary state of the papyri does not permit one to determine whether any of the mss "was copied from one another, whether they derive independently from a single archetype, or whether they represent distinct recensions." It is clear, nevertheless, that Gos. Thom. was subject to redaction as it was transmitted. The presence of inner-Coptic errors in the sole surviving translation, moreover, suggests that our present Gos. Thom. is not the first Coptic transcription made from the Greek. The ms tradition indicates that this gospel was appropriated again and again in the generations following its composition. Like many other gospels in the first three centuries, the text of Gos. Thom. must be regarded as unstable.


Ron Cameron comments on the attestation to Thomas (op. cit., p. 535):

The one incontrovertible testimonium to Gos. Thom. is found in Hippolytus of Rome (Haer. 5.7.20). Writing between the years 222-235 C.E., Hippolytus quoes a variant of saying 4 expressly stated to be taken from a text entitled Gos. Thom. Possible references to this gospel by its title alone abound in early Christianity (e.g. Eus. Hist. Eccl. 3.25.6). But such indirect attestations must be treated with care, since they might refer to the Infancy Gospel of Thomas. Parallels to certain sayings in Gos. Thom. are also abundant; some are found, according to Clement of Alexandria, in the Gospel of the Hebrews and the Gospel of the Egyptians. However, a direct dependence of Gos. Thom. upon another noncanonical gospel is problematic and extremely unlikely. The relationship of Gos. Thom. to the Diatessaron of Tatian is even more vexed, exacerbated by untold difficulties in reconstructing the textual basis of Tatian's tradition, and has not yet been resolved.

In Statistical Correlation Analysis of Thomas and the Synoptics, Stevan Davies argues that the Gospel of Thomas is independent of the canonical gospels on account of differences in order of the sayings.

In his book, Stephen J. Patterson compares the wording of each saying in Thomas to its synoptic counterpart with the conclusion that Thomas represents an autonomous stream of tradition (The Gospel of Thomas and Jesus, p. 18):

The Gospel of Thomas and Jesus: Buy at amazon.com! If Thomas were dependent upon the synoptic gospels, it would be possible to detect in the case of every Thomas-synoptic parallel the same tradition-historical development behind both the Thomas version of the saying and one or more of the synoptic versions. That is, Thomas' author/editor, in taking up the synoptic version, would have inherited all of the accumulated tradition-historical baggage owned by the synoptic text, and then added to it his or her own redactional twist. In the following texts this is not the case. Rather than reflecting the same tradition-historical development that stands behind their synoptic counterparts, these Thomas sayings seem to be the product of a tradition-history which, though exhibiting the same tendencies operative within the synoptic tradition, is in its own specific details quite unique. This means, of course, that these sayings are not dependent upon their synoptic counterparts, but rather derive from a parallel and separate tradition.

Ron Cameron argues for the independence of Thomas (op. cit., p. 537):

Those who argue that Gos. Thom. is dependent on the Synoptics not only must explain the differences in wording and order, but also give a reason for Gos. Thom.'s choice of genre and the absence of the gospels' narrative material in the text. To assert, for example, that Gos. Thom. erased the passion narratives because Gnosticism was concerned solely with a redeeming message contained in words of revelation (Haenchen 1961: 11) is simply not convincing, since the Apocryphon of James (NHC I, 2), the Second treatise of the Great Seth (NHC VII, 2), and the Apocalypse of Peter (NHC VII, 3) all indicate that sayings of and stories about the death and resurrection of Jesus were reinterpreted by various gnostic groups. For any theory of dependence of Gos. Thom. on the NT to be made plausible, one must show that the variations in form and content of their individual sayings, together with the differences in genre and structure of their entire texts, are intential modifications of their respective parallels, designed to serve a particular purpose.

On dating, Ron Cameron states (op. cit., p. 536):

Determining a plausible date of composition is speculative and depends on a delicate weighing of critical judgments about the history of the transmission of the sayings-of-Jesus tradition and the process of the formation of the written gospel texts. The earliest possible date would be in the middle of the 1st century, when sayings collections such as the Synoptic Sayings Gospel Q first began to be compiled. The latest possible date would be toward the end of the 2d century, prior to the copying of P. Oxy. 1 and the first reference to the text by Hippolytus. If Gos. Thom. is a sayings collection based on an autonomous tradition, and not a gospel harmony conflated from the NT, then a date of composition in, say, the last decades of the 1st century would be more likely than a mid-to-late-2d-century date.

Ron Cameron states on the provenance of Thomas (op. cit., p. 536):

The fact that Judas "the Twin" was the apostolic figure particularly revered in Syriac-speaking churches is important evidence for the date and place of composition of the text. For as Koester (in Layton 1989: 39) has shown, Gos. Thom.'s identification of this author as Jesus' brother Judas does not presuppose a knowledge of the NT, but "rests upon an independent tradition." In addition, the peculiar, redundant name Didymus Judas Thomas seems to be attested only in the East, where the shadowy disciple named Thomas (Mark 3:18 par.; John 14:5) or Thomas Didymus (John 11:16; 20:24; 21:2) was identified with Judas in the Syriac NT and called Judas Thomas (John 14:22). The occurrence of variants of this distinctive name in the Acts of Thomas is especially striking, not only because the latter evidently shows acquaintance with Gos. Thom. 2, 13, 22, and 52, but also because it is widely held that the Acts of Thomas was composed in Syriac in the early 3d century. Other documents that invoke the authority of Judas Thomas by name are also of Syriac origin, such as the Teaching of Addai, the Abgar legend (Eus. Histl. Eccl. 1.13.1-22), and the Book of Thomas the Contender (NHC II, 7).

Accordingly, the naming of Judas Thomas as the ostensible author of Gos. Thom. serves to locate the likely composition of the text in a bilingual environment in E. Syria.

Patterson writes on the dating and provenance of Thomas (op. cit., p. 120):

While the cumulative nature of the sayings collection understandably makes the Gospel of Thomas difficult to date with precision, several factors weigh in favor of a date well before the end of the first century: the way in which Thomas appeals to the authority of particular prominent figures (Thomas, James) against the competing claims of others (Peter, Matthew); in genre, the sayings collection, which seems to have declined in importance after the emergence of the more biographical and dialogical forms near the end of the first century; and its primitive christology, which seems to presuppose a theological climate even more primitive than the later stages of the synoptic sayings gospel, Q. Together these factors suggest a date for Thomas in the vicinity of 70-80 C.E. As for its provenance, while it is possible, even likely, that an early version of this collection associated with James circulated in the environs of Jerusalem, the Gospel of Thomas in more or less its present state comes from eastern Syria, where the popularity of the apostle Thomas (Judas Didymos Thomas) is well attested.

Ron Cameron comments (op. cit., p. 540):

Gos. Thom. took Jesus seriously as a teacher who spoke with authority. It celebrated his memory by preserving sayings in his name that sanctioned the formation of a distinctive community. The gospel locates its group's position within the Christian tradition as an independent Jesus movement, which persisted over the course of several generations of social history without becoming an apocalyptic or kerygmatic sect. Authorized by interpreting the written legacy of Jesus, Gos. Thom. maintained its autonomy and distinct identity by acts of creative attribution. Jesus was characterized as the embodiment of Wisdom; his words, which could harness the very power of the universe, offered her path of 'knowing' as an investment of the imagination. Gos. Thom. defines the role of its community in constructing the fabric of society as a process of sapiental insight and research. The gospel, therefore, charts the course of salvation as a study in interpretation, providing the elixir of life to those for whom the secret of the kingdom is disclosed in the interpretation of Jesus' words.[7]


------------------------------------

These are the secret sayings that the living Jesus spoke and Didymos Judas Thomas recorded.

"Bunlar yaşayan İsa'nın söylediği gizli şeylerdir..."

1 And he said, "Whoever discovers the interpretation of these sayings will not taste death."

1. Ve O, dedi:

"Bu sözlerin yorumunu bulan
ölümü tatmayacak."

2 Jesus said, "Those who seek should not stop seeking until they find. When they find, they will be disturbed. When they are disturbed, they will marvel, and will reign over all. [And after they have reigned they will rest.]"

2. İsa, dedi:

"Arayan, bulana kadar aramayı bırakmasın
ve bulunca şaşıracak
ve şaşkınlıkta kalarak hayran olacak,
ve her şey üstünde hüküm sürecek."

3 Jesus said, "If your leaders say to you, 'Look, the (Father's) kingdom is in the sky,' then the birds of the sky will precede you. If they say to you, 'It is in the sea,' then the fish will precede you. Rather, the

When you know yourselves, then you will be known, and you will understand that you are children of the living Father. But if you do not know yourselves, then you live in poverty, and you are the poverty."

3. İsa, dedi:

"Eğer size yol gösterenler
işte, Melekût göktedir, derlerse
o zaman, göğün kuşları önünüzde gidecek
eğer Melekût denizdedir, derlerse
o zaman balıklar önünüzde gidecektir.
Fakat Melekût hem içinizdedir ve hem dışınızdadır.
Kendi kendinizi bilince, o zaman bilineceksiniz,
ve siz Diri Baba' nın oğulları olduğunuzu bileceksiniz.
Lâkin kendinizi bilemezseniz,
o zaman fakirliktesiniz (yoksulluktasınız)
ve bu fakirlik sizsiniz."

4 Jesus said, "The person old in days won't hesitate to ask a little child seven days old about the place of life, and that person will live.

For many of the first will be last, and will become a single one."

4. İsa, dedi:

"Yaşlı adam hayatı sırasında
yedi günlük bir sabî'ye
hayatın yeri hakkında sormakta gecikmeyecek,
ve o adam yaşayacak
çünkü birincilerin çoğu sonucu olacak
ve Bir olacaklar."

5 Jesus said, "Know what is in front of your face, and what is hidden from you will be disclosed to you.

For there is nothing hidden that will not be revealed. [And there is nothing buried that will not be raised."]

5. İsa, dedi:

"Yüzün önünde olanı bil ve sana gizli olanın üstü açılacaktır;
Zira ortaya çıkmayacak saklı bir şey yoktur."

6 His disciples asked him and said to him, "Do you want us to fast? How should we pray? Should we give to charity? What diet should we observe?"

Jesus said, "Don't lie, and don't do what you hate, because all things are disclosed before heaven. After all, there is nothing hidden that will not be revealed, and there is nothing covered up that will remain undisclosed."

6. Şakirtler sordular ve O'na:

"Oruç tutmamızı ister misin?
Nasıl dua edelim?
Sadakayı nasıl verelim?
Ve yiyecekte neyi gözetelim," dediler.

İsa, dedi:

"Yalan söylemeyin,
istemeyeceğinizi (yadsıyacağınızı) yapmayın, -la ikrahe fiyd diyn-
zira her şey göğün karşısında açıktır.
Doğrusu ortaya çıkmayacak gizli ve örtüsü açılmadan kalacak olan
keşfedilecek hiç bir şey yoktur."

7 Jesus said, "Lucky is the lion that the human will eat, so that the lion becomes human. And foul is the human that the lion will eat, and the lion still will become human."

7. İsa, dedi:

İnsanın yiyeceği o aslana ne mutlu,
ve aslan insan olacaktır;
ve aslanın yiyeceği insan kirdir,
ve aslan insan olacaktır.

8 And he said, The person is like a wise fisherman who cast his net into the sea and drew it up from the sea full of little fish. Among them the wise fisherman discovered a fine large fish. He threw all the little fish back into the sea, and easily chose the large fish. Anyone here with two good ears had better listen!

8. Ve İsa, dedi:

"İnsan tedbirli bir balıkçıya benzer ağrını denize atan;
ve onu küçük balıklarla dolu denizden çeker.
Onlar arasında,
tedbirli balıkçı iri ve iyi bir balık buldu.
Küçük balıkların hepsini denize attı,
zahmetsiz iri balığı seçti.
İşitmek için kulakları olan işitsin."

9 Jesus said, Look, the sower went out, took a handful (of seeds), and scattered (them). Some fell on the road, and the birds came and gathered them. Others fell on rock, and they didn't take root in the soil and didn't produce heads of grain. Others fell on thorns, and they choked the seeds and worms ate them. And others fell on good soil, and it produced a good crop: it yielded sixty per measure and one hundred twenty per measure.

9. İsa, dedi:

"İşte ekinci çıktı (tohum ekmeye).
(Taneleri) avucuna doldurdu ve serpti.
Gerçekte birkaç tanesi yola düştü;
kuşlar gelip onları gagaladılar.
Bazıları kayalık yere düştüler
ve ne kök saldılar toprağa
ne de göğe doğru başak sürdüler.
Ve (daha) başkaları tohumu boğan
(dikeni) çalılara düştüler,
ve kurt onları yedi.
Ve öbürleri de doğru iyi meyve veren
iyi toprağa düştüler;
mahsûlü altmış nispetinde
ve yüz yirmi nispetinde oldu."

10 Jesus said, "I have cast fire upon the world, and look, I'm guarding it until it blazes."

10. İsa, dedi:

"Dünyaya bir ateş attım ve işte
onu sarıncaya kadar
koruyacağım."

11 Jesus said, "This heaven will pass away, and the one above it will pass away.

The dead are not alive, and the living will not die. During the days when you ate what is dead, you made it come alive. When you are in the light, what will you do? On the day when you were one, you became two. But when you become two, what will you do?"

11. İsa, dedi:

"Bu gök geçecek,
ve onun üstünde olan da geçecek,
ve ölü olanlar yaşamazlar,
ve diriler de ölmeyecekler.
Ölü olanı yediğiniz günler diriden yiyordunuz.
Nur içinde olduğunuz zaman ne yaparsınız?
Siz, Bir iken ikiyi yaptınız (hâsıl ettiniz)
ama iki olarak ne yapacaksınız?"

12 The disciples said to Jesus, "We know that you are going to leave us. Who will be our leader?"

Jesus said to them, "No matter where you are you are to go to James the Just, for whose sake heaven and earth came into being."

12. Şakirtleri, İsa' ya dediler:

"Biliyorsunuz ki, sen bizi terk edeceksin; üzerimizde büyük kim olacak?"

İsa, onlara dedi:

"Bulunduğunuz noktadan âdil Yakûp'a doğru gideceksiniz:
Göğün ve yerin olan O'na intikal eder."

13 Jesus said to his disciples, "Compare me to something and tell me what I am like."

Simon Peter said to him, "You are like a just messenger."

Matthew said to him, "You are like a wise philosopher."

Thomas said to him, "Teacher, my mouth is utterly unable to say what you are like."

Jesus said, "I am not your teacher. Because you have drunk, you have become intoxicated from the bubbling spring that I have tended."

And he took him, and withdrew, and spoke three sayings to him. When Thomas came back to his friends they asked him, "What did Jesus say to you?"

Thomas said to them, "If I tell you one of the sayings he spoke to me, you will pick up rocks and stone me, and fire will come from the rocks and devour you."

13. İsa, şakirtlerine dedi:

"Mukayese edin beni,
söyleyin kime benziyorum?

Simun-Petrus, O'na dedi:

"Sen, âdil bir meleğe benziyorsun."

Matta, O'na dedi:

"Bilge bir filozofa benziyorsun."

Thomas, O'na dedi:

"Muallim, ağzım asla kabul etmeyecek kime benzediğini söylemeyi."

İsa:

"Senin muallimin değilim,
zira, kendi ölçtüğüm kaynayan kaynaktan içtin sen,
kendi kendini sarhoş ettin," dedi.

Ve İsa, onu tuttu
kendine çekti ve ona üç kelime dedi.
İmdi, Thomas arkadaşlarına döndüğünde
arkadaşları ona sordular:

"İsa, sana ne dedi?"

Thomas onlara:
Eğer bana dediklerinden birini size söylesem bir taş alır, bana atarsınız; ve o zaman, taşlardan bir ateş çıkar ve sizleri yakardı.

14 Jesus said to them, "If you fast, you will bring sin upon yourselves, and if you pray, you will be condemned, and if you give to charity, you will harm your spirits.

When you go into any region and walk about in the countryside, when people take you in, eat what they serve you and heal the sick among them.

After all, what goes into your mouth will not defile you; rather, it's what comes out of your mouth that will defile you."

14. İsa, onlara dedi:

"Eğer
oruç tutarsanız,
kendiniz için bir hata'ya sebep olacaksınız,
ve eğer
dua ederseniz,
mahkûm olacaksınız,
ve eğer
sadaka verecekseniz, ruhlarınıza zarar vereceksiniz;

ve eğer herhangi bir memlekete giderseniz
ve etrafı dolaşırsanız
ve eğer sizi kabul ederlerse,
önünüzde konulanları yiyiniz,
aralarında hasta olanları iyi ediniz.
Zira ağzınıza girecek olan sizi kirletmeyecek,
ama ağzınızdan çıkacak olan,
(işte) sizi kirletecek olan odur."

15 Jesus said, "When you see one who was not born of woman, fall on your faces and worship. That one is your Father."

15. İsa, dedi:

"Kadından doğmamış Olan'ı
gördüğünüz zaman yüzüstü yere kapanın (secde edin),
ve O'na tapın (perestiş edin):
Baba'nız O'dur."

16 Jesus said, "Perhaps people think that I have come to casy peace upon the world. They do not know that I have come to cast conflicts upon the earth: fire, sword, war.

For there will be five in a house: there'll be three against two and two against three, father against son and son against father, and they will stand alone.

16. İsa, dedi:

"Belki insanlar sanıyorlar ki ben yeryüzüne selâmet getirmeye geldim,
ve onlar bilmiyorlar ki
yeryüzüne ayrılık getirmeye geldim,
ateş, kılıç, savaş
Zira
bir evde beş (kişi) olacak
üç ikiye,
ve ikisi üçe karşı,
baba oğula,
ve oğul babaya karşı olacak,
ve onlar ayakta, münzevi olacaklar."

17 Jesus said, "I will give you what no eye has seen, what no ear has heard, what no hand has touched, what has not arisen in the human heart."

17. İsa, dedi:

"Size gözün görmediği, kulağın işitmediği, elin dokunmadığını,
ve insanın yüreğine girmeyeni vereceğim."

18 The disciples said to Jesus, "Tell us, how will our end come?"

Jesus said, "Have you found the beginning, then, that you are looking for the end? You see, the end will be where the beginning is.

Congratulations to the one who stands at the beginning: that one will know the end and will not taste death."

18. Şakirtleri, İsa' ya dediler:

"Sonunuz nasıl olacak söyle bize?"

İsa, dedi:

"Sonu aradığınıza göre
başlangıçın perdesini mi açtınız?
Çünkü başlangıç nerede ise, son orada olacak.
Mesut o kimsedir ki başlangıçta duracak ve sonu bilecek ve ölümü tatmayacak."

19 Jesus said, "Congratulations to the one who came into being before coming into being.

If you become my disciples and pay attention to my sayings, these stones will serve you.

For there are five trees in Paradise for you; they do not change, summer or winter, and their leaves do not fall. Whoever knows them will not taste death."

19. İsa, dedi:

"Mesut o kimsedir ki var idi, var olmadan önce.
Benim şakirtlerim olursanız ve sözlerimi işitirseniz
bu taşlar size hizmet edecektir.
Cennet'te
gerçekten
beş ağaca sahipsiniz,
ne yazın, ne kışın sallanmayan
ve yaprakları dökülmeyen.
Onları tanıyan kimse ölümü tatmayacaktır."

Thomas İncili 20-38

20 The disciples said to Jesus, "Tell us what Heaven's kingdom is like."

He said to them, It's like a mustard seed, the smallest of all seeds, but when it falls on prepared soil, it produces a large plant and becomes a shelter for birds of the sky.

20. Şakirtleri, İsa' ya dediler:

"Göklerin Melekûtu kime benzer, söyle bize."

Onlara dedi:

"Bir hardal tanesine benzer, O
bütün tohumların en küçüğü;
ama o işlemiş toprağa düşünce,
göklerin kuşları için bir sığınak olan
büyük bir sürgün verir."

21 Mary said to Jesus, "What are your disciples like?"

He said, They are like little children living in a field that is not theirs. when the owners of the field come, they will say, "Give us back our field." They take off their clothes in front of them in order to give it back to them, and they return their field to them.

For this reason I say, if the owners of a house know that a thief is coming, they will be on guard before the thief arrives and will not let the thief break into their house (their domain) and steal their possessions.

As for you, then, be on guard against the world. Prepare yourselves with great strength, so the robbers can't find a way to get to you, for the trouble you expect will come.

Let there be among you a person who understands.

When the crop ripened, he came quickly carrying a sickle and harvested it. Anyone here with two good ears had etter listen!

21. Mariam, İsa' ya dedi:

Şakirtlerin kime benziyorlar?

İsa, dedi:

Kendilerinin olmayan bir tarlaya oturmuş küçük çocuklara benzerler.
Tarlanın sahipleri gelince
tarlamızı bize bırakın! derler.
Onlarsa, onların önünde tarlayı boşaltmak
ve tarlayı geri vermek için, soyunurlar.
Bu yüzden derim ki:
Eğer ev sahibi bilirse
hırsızın geleceğini,
o gelmeden önce gözetir
onu bırakmamak için kendi Melekût'unun evinde delik açıp da öte-beriyi götürmesin diye.
Ama size gelince, dünya karşısında uyanık olun,
size doğru gelmek için haydutlar bir yol bulmasınlar diye
büyük bir güçle beliniz üzerinde doğrulun.
Zira gözettiğiniz kazancı onlar bulacaklar.
Kendi özekinizde (tâ içinizde) uyanık bir insan bulunsun!
Meyve olgunlaşınca,
elinde orağı ile çıkageldi,
ve hasadı topladı.
İşitmek için kulağı olan, işitsin!

22 Jesus saw some babies nursing. He said to his disciples, "These nursing babies are like those who enter the

They said to him, "Then shall we enter the

Jesus said to them, "When you make the two into one, and when you make the inner like the outer and the outer like the inner, and the upper like the lower, and when you make male and female into a single one, so that the male will not be male nor the female be female, when you make eyes in place of an eye, a hand in place of a hand, a foot in place of a foot, an image in place of an image, then you will enter [the kingdom]."

22. İsa,
meme emen çocuklar (bebekleri) gördü
ve şakirtlerine şöyle dedi:

"Melekût'a giden kimselere benzer
süt emen çocuklar."

O'na dediler:

"O hâlde çocuk iken mi?
Melekût' a gideceğiz?"

İsa, onlara:

"İkiyi Bir, içinizi dışınız, dışınız içiniz, yukarıdakini aşağıdaki gibi yapınca,
erkeği ve dişiyi
bir tek kılmak için
erkek, erkekleşmesin
ve dişi, dişileşmesin diye;
bir gözün yerine gözler,
bir elin yerine tek el,
bir ayağın yerine tek ayak,
bir suretin yerine tek suret yapınca,
(işte) o zaman Melekût' a gideceksiniz."

23 Jesus said, "I shall choose you, one from a thousand and two from ten thousand, and they will stand as a single one."

23. İsa, dedi:

"Bin arasında birinizi
On bin arasında ikinizi seçeceğim
ve onlar ayakta, Bir olacaklar."

24 His disciples said, "Show us the place where you are, for we must seek it."

He said to them, "Anyone here with two ears had better listen! There is light within a person of light, and it shines on the whole world. If it does not shine, it is dark."

24. Şakirtleri:

"Bulunduğun yeri öğret bize,
zira o yeri aramak bize gereklidir, dediler."

İsa, onlara:

"Kulakları olan işitsin!" dedi.

"Aydınlık var ışıktan bir varlığın içinde ve bütün dünyayı aydınlatır.
Eğer aydınlatmıyorsa o karanlıktır (zulmettir)."

25 Jesus said, "Love your friends like your own soul, protect them like the pupil of your eye."

25. İsa, dedi:

"Kardeşi ruhun gibi sev,
gözünün bebeği gibi
dikkat et ona."

26 Jesus said, "You see the sliver in your friend's eye, but you don't see the timber in your own eye. When you take the timber out of your own eye, then you will see well enough to remove the sliver from your friend's eye."

26. İsa, dedi:

"Kardeşinin gözündeki saman çöpünü görürsün de, kendi gözündeki merteği görmezsin.
Kendi gözündeki merteği çıkarınca, kardeşinin gözündeki saman çöpünü atmak için daha iyi görürsün."

27 "If you do not fast from the world, you will not find the

27. "Dünyada oruç tutmazsanız,
Melekût'u bulamayacaksınız;
eğer Sebt gününde sebt yapmazsanız,
Baba'yı göremeyeceksiniz."

28 Jesus said, "I took my stand in the midst of the world, and in flesh I appeared to them. I found them all drunk, and I did not find any of them thirsty. My soul ached for the children of humanity, because they are blind in their hearts and do not see, for they came into the world empty, and they also seek to depart from the world empty.

But meanwhile they are drunk. When they shake off their wine, then they will change their ways."

28. İsa, dedi:

"Dünyanın ortasında durdum
ve onlara bedende göründüm.
Hepsini sarhoş buldum;
aralarında susamış olan kimse bulamadım
ve ruhum insanoğulları için ıstırap duydu,
çünkü onlar yüreklerinde kördüler ve görmüyorlar; dünyaya boş geldiler ve oradan boş olarak gitmeye çalışıyorlar.
Ama işte, şimdi onlar sarhoşturlar.
Şaraplarını reddedince (bırakınca)
o zaman zihniyetleri (şuurları/bilinçleri) değişecek."

29 Jesus said, "If the flesh came into being because of spirit, that is a marvel, but if spirit came into being because of the body, that is a marvel of marvels.

Yet I marvel at how this great wealth has come to dwell in this poverty."

29. İsa, dedi:

"Eğer beden ruhtan dolayı olmuşsa bu bir harikadır;
ama şayet ruh bedenden dolayı olmuşsa, bu bir harikanın harikasıdır.
Fakat ben, şunda hayranım:
Bu kadar, büyük zenginlik bu fakirliğe nasıl konmuştur."

30 Jesus said, "Where there are three deities, they are divine. Where there are two or one, I am with that one."

30. İsa, dedi:

"Nerede ki üç ilâh var
ilâhlar onlardır;
nerede ki bir ya da iki ilâh var ben, onunlayım."

31 Jesus said, "No prophet is welcome on his home turf; doctors don't cure those who know them."

31. İsa, dedi:

"Hiç bir peygamber kendi köyünde (yöresinde) kabul edilmemiştir;
hekim kendisini tanıyanları iyileştirmez."

32 Jesus said, "A city built on a high hill and fortified cannot fall, nor can it be hidden."

32. İsa, dedi:

"Yüksek bir dağa kurulan
ve kuvvetli olan bir şehir
ne düşürülebilir (ele geçirilir) ne de gizlenebilir."

33 Jesus said, "What you will hear in your ear, in the other ear proclaim from your rooftops.

After all, no one lights a lamp and puts it under a basket, nor does one put it in a hidden place. Rather, one puts it on a lampstand so that all who come and go will see its light."

33. İsa, dedi:

"Bir -ya da-
öteki kulağınla işittiğin de
damlarınızda bağır (ilân et).
Çünkü kimse bir ışık yakıp da onu
ne kile altına
ne de gizli bir yere komaz,
fakat onu şamdana kor
tâ ki gidip-gelenler
ışığını görsünler."

34 Jesus said, "If a blind person leads a bind person, both of them will fall into a hole."

34. İsa, dedi:
"Bir kör, bir körü yederse (götürürse)
ikisi de çukurun dibine düşerler."

35 Jesus said, "One can't enter a strong person's house and take it by force without tying his hands. Then one can loot his house."

35. İsa, dedi:

"Biri kuvvetlinin evine girsin
ve o evi kuvvetle (zorla) ele geçirsin
mümkün değildir, yeter ki o kuvvetlinin ellerini bağlaya:
O zaman (da) evini darmadağın eder."

36 Jesus said, "Do not fret, from morning to evening and from evening to morning, [about your food--what you're going to eat, or about your clothing--] what you are going to wear. [You're much better than the lilies, which neither card nor spin.

As for you, when you have no garment, what will you put on? Who might add to your stature? That very one will give you your garment.]"

36. İsa, dedi:

"Ne giyeceksiniz diye
sabahtan akşama
akşamdan sabaha kaygılanmayınız."

37 His disciples said, "When will you appear to us, and when will we see you?"

Jesus said, "When you strip without being ashamed, and you take your clothes and put them under your feet like little children and trample then, then [you] will see the son of the living one and you will not be afraid."

37. Şakirtleri dediler:

"Hangi gün bize görüneceksin ve hangi gün seni göreceğiz?"

İsa, dedi:

"Utancınızdan vazgeçtiğiniz
ve elbisenizi küçük çocuklar gibi ayaklarınızın altına alıp çığnediğiniz zaman
diri Olan' ın Oğlu'nu göreceksiniz ve korkmayacaksınız."

38 Jesus said, "Often you have desired to hear these sayings that I am speaking to you, and you have no one else from whom to hear them. There will be days when you will seek me and you will not find me."

38. İsa, dedi:

"Size dediğim bu sözleri birçok kere duymayı arzuladınız ve onları duyacağınız bir başkası da yoktu
Beni arayıp bulamayacağınız günler olacaktır."

Thomas İncili 39-57

39 Jesus said, "The Pharisees and the scholars have taken the keys of knowledge and have hidden them. They have not entered nor have they allowed those who want to enter to do so.

As for you, be as sly as snakes and as simple as doves."

39. İsa, dedi:

"Ferisîler ve yazıcılar ilginin anahtarlarını aldılar ve onları sakladılar. Kendileri girmediler
girmek isteyenleri de (içeri) bırakmadılar.
ama siz, yılanlar gibi tedbirli ve güvercinler gibi saf olunuz."

40 Jesus said, "A grapevine has been planted apart from the Father. Since it is not strong, it will be pulled up by its root and will perish."

40. İsa, dedi:

"Bir asma çubuğu Baba' nın dışına dikildi ve, kuvvetli olmadığı için, kökünden sökülecek ve telef olacak"

41 Jesus said, "Whoever has something in hand will be given more, and whoever has nothing will be deprived of even the little they have."

41. İsa, dedi:

"elinde olana verilecek;
ve (elinde) olmayandan (elinde) az da olsa elindeki alınacaktır."

42 Jesus said, "Be passersby."

42. İsa, dedi:

"İşlek yol olun."

43 His disciples said to him, "Who are you to say these things to us?"

"You don't understand who I am from what I say to you.

Rather, you have become like the Judeans, for they love the tree but hate its fruit, or they love the fruit but hate the tree."

43. Şakirtleri, O'na dedi:

"Bize böyle şeylerden söz açan sen kimsin?"

"Size dediğim şeylerden kim olduğumu bilemediniz mi?
Ama siz Yahudiler gibisiniz: Onlar ağacı severler, (ama) meyvesinden nefret ederler ve meyveyi severler, (ama) ağaçtan nefret ederler."

44 Jesus said, "Whoever blasphemes against the Father will be forgiven, and whoever blasphemes against the son will be forgiven, but whoever blasphemes against the holy spirit will not be forgiven, either on earth or in heaven."

44. İsa, dedi:

"Baba' ya (karşı) küfreden affolunacak
ve Oğul' a karşı küfreden de affolunacak;
ama saf Ruh'a karşı küfreden, ne bu dünyada ne de gökte affolunmayacaktır."

45 Jesus said, "Grapes are not harvested from thorn trees, nor are figs gathered from thistles, for they yield no fruit.

Good persons produce good from what they've stored up; bad persons produce evil from the wickedness they've stored up in their hearts, and say evil things. For from the overflow of the heart they produce evil."

45. İsa, dedi:

"Dikenli çalılılarda üzüm yetişmez
ve deve dikenlerinden (de) incir devşirilmez,
zira onlar meyve vermezler.
İyi adam kendi iyi hazinesinden iyi şeyler çıkarır,
kötü insan yüreğindeki kötü hazinesinden kötü şeyler çıkarır ve kötü şeyler söyler: Çünkü yüreğin taşmasın (bolluğun) dan kötü şeyler hsıl eder."

46 Jesus said, "From Adam to John the Baptist, among those born of women, no one is so much greater than John the Baptist that his eyes should not be averted.

But I have said that whoever among you becomes a child will recognize the

46. İsa, dedi:

Âdem'den Vaftizci Yahya'ya kadar, kadınlardan doğanlar arasında kimse Vaftizci Yahya'yı aşamadı, çünkü onun gözleri kör olmamıştı; fakat size: Aramızda küçük olacak olan Melekût'u tanıyacak ve Yahya'yı aşacak derim.

47 Jesus said, "A person cannot mount two horses or bend two bows.

And a slave cannot serve two masters, otherwise that slave will honor the one and offend the other.

"Nobody drinks aged wine and immediately wants to drink young wine. Young wine is not poured into old wineskins, or they might break, and aged wine is not poured into a new wineskin, or it might spoil.

An old patch is not sewn onto a new garment, since it would create a tear."

47. İsa, dedi:

"Mümkün değildir ki bir adam iki ata binsin, iki yay gersin;
ve mümkün değildir ki, bir hizmetkâr iki efendiye hizmet etsin, birbirini tahkir edecektir.
Hiç bir insan eski şaraptan içmez ve hemen yeni şaraptan içmeyi arzu etmez. Ve yeni şaraptan da, patlamasın diye eski tuluma boşaltılmaz;
ve bozulmaktan korkarak yeni bir tuluma (da) eski şaraptan boşaltılmaz.
Yeni bir elbiseye eski yama dikilmez (vurulmaz); zira yama yırtılacaktır."

48 Jesus said, "If two make peace with each other in a single house, they will say to the mountain, 'Move from here!' and it will move."

48. İsa, dedi:

"Aynı evde iki (kişi) birbiriyle barışık olursa, dağa bile uzaklaş derler, ve dağ uzaklaşır."

49 Jesus said, "Congratulations to those who are alone and chosen, for you will find the kingdom. For you have come from it, and you will return there again."

49. İsa, dedi:

"Münzeviler ve seçkinler, mutlusunuz, çünkü Melekût' u bulacaksınız;
O' ndan geldiniz,
Oraya döneceksiniz."

50 Jesus said,

"If they say to you, 'Where have you come from?' say to them, 'We have come from the light, from the place where the light came into being by itself, established [itself], and appeared in their image.'

If they say to you, 'Is it you?' say, 'We are its children, and we are the chosen of the living Father.'

If they ask you, 'What is the evidence of your Father in you?' say to them, 'It is motion and rest.'"

50. İsa, dedi:

İnsanlar,
"nerdensiniz?" derlerse size
onlara:
Işıktan gelmekteyiz,
Işığın
kendiliğinden doğduğu yerden, deyiniz.
Işık dikildi ayağa (doğruldu) ve kendi suretinde tezahür etti.
Eğer size,
"kimsiniz?" derlerse,
onlara:
Biz oğullarıyız
ve Diri Baba' nın seçkinleriyiz, deyiniz.
Size eğer:
Babanız' ın sizde olan işareti nedir? derlerse,
onlara,
Bu (hem) bir hareket ve (hem) bir durgunluktur, (sükûnettir) deyiniz.

51 His disciples said to him, "When will the rest for the dead take place, and when will the new world come?"

He said to them, "What you are looking forward to has come, but you don't know it.

51. Şakirtler, O'na:

"Hangi gün ölü olanlarla sükûn gelecek?
Ve hangi gün yeni dünya gelecek?" dediler.

İsa, onlara:

"O beklediğiniz geldi, ama siz, bunu anlamıyorsunuz," dedi.

52 His disciples said to him, "Twenty-four prophets have spoken in Israel, and they all spoke of you."

He said to them, "You have disregarded the living one who is in your presence, and have spoken of the dead."

52. Şakirtler, O'na:

"Yirmi dört kâhin (peygamber) İsrail' de konuştu,
ve hepsi senin vasıtanla konuştu." dediler.

İsa da onlara:

"Önünüzde diri olanı bıraktınız ve ölülerden söz ettiniz." dedi.

53 His disciples said to him, "is circumcision useful or not?"

He said to them, "If it were useful, their father would produce children already circumcised from their mother. Rather, the true circumcision in spirit has become profitable in every respect."

53. Şakirtler, O'na dediler:

"Sünnet faydalı mı, değil mi?"

Onlara:

"Eğer faydalı olsaydı," dedi,
Babalar'ı onları analarından sünnetli doğurturdu.
Fakat, ruhtaki, hakikî sünnet çok faydalı bulundu."

54 Jesus said, "Congratulations to the poor, for to you belongs Heaven's kingdom."

54. İsa, dedi:

"Mutlu olun fakirler çünkü göklerin Melekût' u sizindir."

55 Jesus said, "Whoever does not hate father and mother cannot be my disciple, and whoever does not hate brothers and sisters, and carry the cross as I do, will not be worthy of me."

55. İsa, dedi:

"Anası ile babasını reddetmeyen, benim şakirdim
olamaz,
ve erkek ile kız kardeşlerini reddetmeyen
ve benim taşıdığım gibi haçını taşımayan
bana lâyık olmayacaktır."

56 Jesus said, "Whoever has come to know the world has discovered a carcass, and whoever has discovered a carcass, of that person the world is not worthy."

56. İsa, dedi:

"Dünyayı tanıyan kişi bir ceset buldu; ve cesedi bulan kişiye dünya lâyık değildir."

57 Jesus said, The Father's kingdom is like a person who has [good] seed. His enemy came during the night and sowed weeds among the good seed. The person did not let the workers pull up the weeds, but said to them, "No, otherwise you might go to pull up the weeds and pull up the wheat along with them." For on the day of the harvest the weeds will be conspicuous, and will be pulled up and burned.

57. İsa, dedi:

"Baba'nın Melekût'u iyi bir tohumu olan insana benzer.
Düşmanı gece geldi. İyi tohum arasına delice ekti. Biz deliceyi sökeceğiz;deyip gitmeyesiniz,
ve onunla (birlikte) buğdayı sökmeyesiniz diye, adam deliceyi adamlarına söktürmedi.
Gerçekten, hasat vaktinde, delice görünecek, sökülecek ve yakılacaktır."

Thomas İncili 58-76

58 Jesus said, "Congratulations to the person who has toiled and has found life."

58. İsa, dedi:

"Ne mutlu imtihanı bilen adama!
O hayatı buldu."

59 Jesus said, "Look to the living one as long as you live, otherwise you might die and then try to see the living one, and you will be unable to see."

59. İsa, dedi:

"Diri Olan'a bakınız
yaşadıkça ölmeyesiniz, diye
O' nu görmeye çalışmayınız; göremezsiniz. "len terani=Beni göremezsin; Gözler O'nu kavrayamaz, O tüm gözleri kavrar"

60 He saw a Samaritan carrying a lamb and going to Judea. He said to his disciples, "that person ... around the lamb." They said to him, "So that he may kill it and eat it." He said to them, "He will not eat it while it is alive, but only after he has killed it and it has become a carcass."

They said, "Otherwise he can't do it."

He said to them, "So also with you, seek for yourselves a place for rest, or you might become a carcass and be eaten."

60. Bir kuzu götüren ve Yahuda' ya giren bir Samiriyeli gördüler.
İsa, şakirtlerine:

"Kuzuyu ne yapacak?" dedi.

Şakirtler, O'na:

"Onu öldürmek ve yemek için, dediler."

İsa, onlara:

"Kuzu, yaşadıkça; adam, kuzuyu yemeyecek meğer ki onu öldüre ve kuzu bir ceset ola." dedi.

Onlar:

"Başka türlü, yapamaz!" dediler.

O da onlara:

"Ceset olmayasınız, ve yenmeyesiniz diye, sükûnet içinde siz de yer arayın kendinize."

61 Jesus said, "Two will recline on a couch; one will die, one will live."

Salome said, "Who are you mister? You have climbed onto my couch and eaten from my table as if you are from someone."

Jesus said to her, "I am the one who comes from what is whole. I was granted from the things of my Father."

"I am your disciple."

"For this reason I say, if one is whole, one will be filled with light, but if one is divided, one will be filled with darkness."

61. İsa, dedi:

"bir yatakta yatan iki kişiden biri ölecek, öteki yaşayacak.
Salome;
Sen kimsin, adam? dedi.
BİR' den geldin diye mi yatağıma çıktın, ve soframda yedin?
İsa ona:
Ben eşit olandan gelenim; bana Babam' dan gelen verildi, dedi.
Senin şakirdin benim; Bu sebepten; şakirt boş olunca ışıkla dolacak, diyorum; ama bölünürse zulmetle dolacak."

62 Jesus said, "I disclose my mysteries to those [who are worthy] of [my] mysteries.

Do not let your left hand know what your right hand is doing."

62. İsa, dedi:

"Sırlarıma lâyık olanlara
sırlarımı söylüyorum.
Ancak
Sağ elinin (ne) yaptığını, sol elin bilmesin."

63 Jesus said, There was a rich person who had a great deal of money. He said, "I shall invest my money so that I may sow, reap, plant, and fill my storehouses with produce, that I may lack nothing." These were the things he was thinking in his heart, but that very night he died. Anyone here with two ears had better listen!

63. İsa, dedi:

"Büyük bir servete (çok mala) sahip
zengin bir adam vardı.
Adam, kendi kendine:
hiç bir şeyden yoksun olmayayım diye
ekini ekmek, biçmek, dikmek ve
tahıl ambarını tahılla doldurmak için
servetimi (mallarımı) kullanayım dedi.
yüreğindeki düşüncesi böyleydi;
ve o gece adam öldü.
Kulakları olan işitsin!"

64 Jesus said, A person was receiving guests. When he had prepared the dinner, he sent his slave to invite the guests. The slave went to the first and said to that one, "My master invites you." That one said, "Some merchants owe me money; they are coming to me tonight. I have to go and give them instructions. Please excuse me from dinner." The slave went to another and said to that one, "My master has invited you." That one said to the slave, "I have bought a house, and I have been called away for a day. I shall have no time." The slave went to another and said to that one, "My master invites you." That one said to the slave, "My friend is to be married, and I am to arrange the banquet. I shall not be able to come. Please excuse me from dinner." The slave went to another and said to that one, "My master invites you." That one said to the slave, "I have bought an estate, and I am going to collect the rent. I shall not be able to come. Please excuse me." The slave returned and said to his master, "Those whom you invited to dinner have asked to be excused." The master said to his slave, "Go out on the streets and bring back whomever you find to have dinner."

64. İsa, dedi: Buyers and merchants [will] not enter the places of my Father.

Bir adamın konukları vardı ve yemek hazırlandıktan sonra hizmetçisini konukları davet etmek için gönderdi. Hizmetçi ilkinde gitti ve ona:"Efendim seni davet ediyor!" dedi. Konuk ona: "Tüccarlara verilecek param var; bu akşam evime geliyorlar, onlara emirlerimi vereceğim. Yemek için beni bağışlayın"! dedi. Hizmetçi bir diğerine gitti ve ona: "Efendim seni davet ediyor!" dedi. Konuk ona: "Bir ev satın aldım ve benden bir gün isteniyor. Müsait değilim!" dedi. Hizmetçi bir başkasına gitti ve ona "Efendim seni davet ediyor!" dedi. Konuk ona: "Dostum evlenecek ve yemeğini veren benim; gelemeyeceğim. Yemek için beni bağışlayın!" dedi.
Hizmetçi bir başkasına gitti ve ona: "Efendim seni davet ediyor!" dedi. Konuk ona:"Bir çiftlık satın aldım; borçları (vergileri) toplayacağım; gelemeyeceğim. Özür dilerim!" dedi.
Hizmetçi geri döndü; efendisine; "Yemeğe davet ettiklerini özür diledileré!" dedi.
Efendi hizmetçisine:
"Yolların kenarına git, bulacağın kimseleri yemeğe davet et!" dedi.
alıcılar ve satıcılar
Baba' nın yerlerine
giremeyecekler.

65 He said, A [...] person owned a vineyard and rented it to some farmers, so they could work it and he could collect its crop from them. He sent his slave so the farmers would give him the vineyard's crop. They grabbed him, beat him, and almost killed him, and the slave returned and told his master. His master said, "Perhaps he didn't know them." He sent another slave, and the farmers beat that one as well. Then the master sent his son and said, "Perhaps they'll show my son some respect." Because the farmers knew that he was the heir to the vineyard, they grabbed him and killed him. Anyone here with two ears had better listen!

65. O, dedi:

"Zengin bir adamın bağı vardı. Bağı çiftçilere verdi; işletmek ve ellerinin ürününü (semeresini) almak için.
Çiftçiler bağın ürününü versinler diye hizmetçisini gönderdi.
Onlar hizmetçiyi yakaladılar
ve dövdüler,
az kaldı onu öldüreceklerdi.
Hizmetçi kaçıp gitti.
Efendisine olanları söyledi.
Efendisi:
Belki onu tanımadılar, dedi.
Başka bir hizmetçi daha yolladı;
çiftçiler onu da dövdüler.
O zaman efendi, oğlunu yolladı;
belki oğluma saygı ederler,
dedi.
Onun bağcının mirasçısı olduğunu çiftçiler bildiklerinden
oğlunu yakaladılar ve öldürdüler.
Kulakları olan işitsin!"

66 Jesus said, "Show me the stone that the builders rejected: that is the keystone."

66. İsa, dedi:

"İnşaatçıların kaldırıp attığı
taşı bana gösterin:
O, köşe taşıdır."

67 Jesus said, "Those who know all, but are lacking in themselves, are utterly lacking."

67. İsa, dedi:

"Bütünü bilen kimse
kendisinden mahrum ise
Bütün' den de mahrumdur."

68 Jesus said, "Congratulations to you when you are hated and persecuted;

and no place will be found, wherever you have been persecuted."

68. İsa, dedi:

"Ne mutlu size
size kinlendikleri,
ve eza eyledikleri zaman
size zulmedilen,
hiç bir yer bulunmayacak."

69 Jesus said, "Congratulations to those who have been persecuted in their hearts: they are the ones who have truly come to know the Father.

Congratulations to those who go hungry, so the stomach of the one in want may be filled."

69. İsa, dedi:

"Ne mutlu,
yüreklerine eza edilmiş olanlara.
Onlar, Baba'yı hakikaten tanımış olanlardır.
Ne mutlu aç olanlara; çünkü isteyenin karnı doyurulacaktır."

70 Jesus said, "If you bring forth what is within you, what you have will save you. If you do not have that within you, what you do not have within you [will] kill you."

70. İsa, dedi:

"Kendinizde onu meydana getirince
sahip olduğunuz bu şey sizi kurtaracaktır;
eğer kendinizde bu yok ise,
sizde olmayan o şey sizi öldürecektir."

71 Jesus said, "I will destroy [this] house, and no one will be able to build it [...]."

71. İsa, dedi:

"Bu evi alt üst edeceğim, ve kimse onu yeniden kuramayacak."

72 A [person said] to him, "Tell my brothers to divide my father's possessions with me."

He said to the person, "Mister, who made me a divider?"

He turned to his disciples and said to them, "I'm not a divider, am I?"

72. Bir adam, İsa' ya:

"Kardeşlerime söyle
Babam'ın mallarını benimle paylaşsınlar." dedi.

İsa, ona:

"Ey adam, kim beni kassam yaptı?" dedi.

Şakirtlerine döndü,
onlara:

"Ben kassam mıyım?" dedi.

73 Jesus said, "The crop is huge but the workers are few, so beg the harvest boss to dispatch workers to the fields."

73. İsa, dedi:

"Gerçi, hasat bereketli,
ama işçiler nadir.
İmdi Rabb'e niyaz ediniz
hasada işçiler yollasın."

74 He said, "Lord, there are many around the drinking trough, but there is nothing in the well."

74. O, dedi:

"Muallim, kuyunun etrafında olan çok, ama kuyuda kimse yok."

75 Jesus said, "There are many standing at the door, but those who are alone will enter the bridal suite."

75. İsa, dedi:

"Kapının yanında dikilip duran
pek çok var,
ama düğün yerine gidecekler münzevilerdir [=monakhos]"

76 Jesus said, The Father's kingdom is like a merchant who had a supply of merchandise and found a peal. That merchant was prudent; he sold the merchandise and bought the single pearl for himself.

So also with you, seek his treasure that is unfailing, that is enduring, where no moth comes to eat and no worm destroys."

76. İsa, dedi:

"Baba' nın Melekûtu bir inci bulduğu zaman ağır bir dengi olan tacire benzer.
Bu tacir bilgeydi; dengi sattı, ve tek inciyi satın aldı.
Siz de, ziyan olmayan, yemek için güvenin yaklaşmadığını, ve kurdun yiyip bozmadığı yerde duran hazineyi arayınız."

Thomas İncili 77-95

77 Jesus said, "I am the light that is over all things. I am all: from me all came forth, and to me all attained.

Split a piece of wood; I am there.

Lift up the stone, and you will find me there."

77. İsa, dedi:

"Hepsinin üzerinde olan ışık benim.
bütün benim.
Bütün benden çıktı
Ve Bütün bana erişti.
Ağacı yarın, ben ordayım;
taşı kaldırın, beni orada bulursunuz."

78 Jesus said, "Why have you come out to the countryside? To see a reed shaken by the wind? And to see a person dressed in soft clothes, [like your] rulers and your powerful ones? They are dressed in soft clothes, and they cannot understand truth."

78. İsa, dedi:

"Neden kırda dolaşıyorsunuz?
Rüzgârın salladığı kamışı mı, yumuşak esvapları olan bir adamı mı görmek için?
Krallarınız ve büyükleriniz orada; onları yumuşak elbiseleri var
ve onlar hakikati bilmeyecekler."

79 A woman in the crowd said to him, "Lucky are the womb that bore you and the breasts that fed you."

He said to [her], "Lucky are those who have heard the word of the Father and have truly kept it. For there will be days when you will say, 'Lucky are the womb that has not conceived and the breasts that have not given milk.'"

79. Cemaatten bir kadın, O'na dedi:

"Seni taşıyan rahme (batına=karına)
ve seni besleyen memelere ne mutlu!"

İsa, ona dedi:

Baba' nın Kelâmı'nı işiten,
ve hakikati koruyanlara ne mutlu!
Zira şöyle diyeceğiniz günleriniz olacaktır:
"Gebe kalmayan rahme (batına=karına) ve süt vermeyen memelere ne mutlu!"

80 Jesus said, "Whoever has come to know the world has discovered the body, and whoever has discovered the body, of that one the world is not worthy."

80. İsa, dedi:

"Dünyayı bilen bedeni buldu, Ve fakat bedeni bulana, ve fakat dünya ona lâyık değildir."

81 Jesus said, "Let one who has become wealthy reign, and let one who has power renounce ."

81. İsa, dedi:

"Zenginleşen kral olsun;
ve kudreti olan (kudretinden) vazgeçsin!"

82 Jesus said, "Whoever is near me is near the fire, and whoever is far from me is far from the

82. İsa, dedi:

"Bana yakın olan, aleve (ateşe) yakındır, ve bana uzak olan, Melekût'tan da uzaktır."

83 Jesus said, "Images are visible to people, but the light within them is hidden in the image of the Father's light. He will be disclosed, but his image is hidden by his light."

83. İsa, dedi:

"Suretler (imgeler) insanda tezahür ediyor ve onlarda olan ışık saklıdır.
Baba' nın ışığının suretinde, O kendi örtüsünü açacak
ve kendi sureti kendi ışığıyla saklanacak."

84 Jesus said, "When you see your likeness, you are happy. But when you see your images that came into being before you and that neither die nor become visible, how much you will have to bear!"

84. İsa, dedi:

"Kendi şeklinizi gördüğünüz günler,
seviniyordunuz.
ama ne ölen (ve) ne de tezahür eden,
va başlangıçta sizde olan,
örneklerinizi gördüğünüz zaman,
nasıl dayanacaksınız!"

85 Jesus said, "Adam came from great power and great wealth, but he was not worthy of you. For had he been worthy, [he would] not [have tasted] death."

85. İsa, dedi:

"Âdem büyük bir kudretten ve zenginlikten geldi, ve sizden liyakatlı olmadı; çünkü lâyık olmuş olsaydı ölümü tatmamış olurdu."

86 Jesus said, "[Foxes have] their dens and birds have their nests, but human beings have no place to lay down and rest."

86. İsa, dedi:

"Tilkilerin inleri ve kuşların yuvaları vardır;
ancak İnsanoğlunun başını yaslayıp dinlenecek yeri yoktur."

87 Jesus said, "How miserable is the body that depends on a body, and how miserable is the soul that depends on these two."

87. İsa, dedi:

"Bir bedene bağlı olan beden sefildir, ve bu ikisine bağlı olan ruh (da) sefildir."

88 Jesus said, "The messengers and the prophets will come to you and give you what belongs to you. You, in turn, give them what you have, and say to yourselves, 'When will they come and take what belongs to them?'"

88. İsa, dedi:

"Melekler size peygamberlerle gelecekler ve sizin olanı size verecekler; Siz de elinizde olanı
Onlar' a veriniz ve şunu sorunuz: Hangi gün gelecekler (ve) kendilerinin olanı alacaklar?"

89 Jesus said, "Why do you wash the outside of the cup? Don't you understand that the one who made the inside is also the one who made the outside?"

89. İsa, dedi:

"Neden çanağın dışını yıkıyorsunuz? Anlamıyor musunuz ki, içi yaradan dışı da yaradandır?"

90 Jesus said, "Come to me, for my yoke is comfortable and my lordship is gentle, and you will find rest for yourselves."

90. İsa, dedi:

"Bana gelin
çünkü benim buyunduruğum iyidir
ve velâyetim hâlimdir,
ve kendiniz için sükûn bulursunuz."

91 They said to him, "Tell us who you are so that we may believe in you."

He said to them, "You examine the face of heaven and earth, but you have not come to know the one who is in your presence, and you do not know how to examine the present moment.

91. Onlar, O'na:

"Söyle bize sen kimsin, tâ ki sana inanalım!" dediler.

O, onlara:

"Yer ile gökyüzünü araştırıyorsunuz da,
ve karşınızda olanı tanımadınız, ve bu durumda, onu değerlendirmediniz!" dedi.

92 Jesus said, "Seek and you will find.

In the past, however, I did not tell you the things about which you asked me then. Now I am willing to tell them, but you are not seeking them."

92. İsa, dedi:

"Arayınız bulacaksınız.
Fakat bu şeyleri o günlerde sizin bana sorup o zaman size söylemediğim şeyleri şimdi hep söylemek istiyorum, ve siz onları istemiyorsunuz."

93 "Don't give what is holy to dogs, for they might throw them upon the manure pile. Don't throw pearls [to] pigs, or they might ... it [...]."

93. "Saf olanı köpeklere vermeyin, gübreliğe sürüklemesinler diye,
İncileri domuzlara atmayın, onları kirletmesinler diye."

94 Jesus [said], "One who seeks will find, and for [one who knocks] it will be opened."

94. İsa, dedi:

"Arayan bulacak ve (kapıyı) çalana açılacaktır."

95 [Jesus said], "If you have money, don't lend it at interest. Rather, give [it] to someone from whom you won't get it back."

95. İsa, dedi:

"Eğer paranız olursa, tefecilik yapmayın, lâkin parayı kâr getirmeye veriniz."

Thomas İncili 96-114

96 Jesus [said], The Father's kingdom is like [a] woman. She took a little leaven, [hid] it in dough, and made it into large loaves of bread. Anyone here with two ears had better listen!

96. İsa, dedi:

"Baba'nın Melekût' u bir kadına benzer;
kadın biraz maya aldı, onun hamurun içine sakıldı ve ondan büyük ekmekler yaptı.
Kulakları olan işitsin!"

97 Jesus said, The [Father's] kingdom is like a woman who was carrying a [jar] full of meal. While she was walking along [a] distant road, the handle of the jar broke and the meal spilled behind her [along] the road. She didn't know it; she hadn't noticed a problem. When she reached her house, she put the jar down and discovered that it was empty.

97. İsa, dedi:

"Baba'nın Melekût'u un dolu bir testi taşıyan,
ve uzun bir yolda yürüyen bir kadına benzer.
Testinin kulpu koptu, un arkasındaki yolda döküldü. Hiç bir şey bilmediğinden, kederlenmedi. Evine dönünce testiyi yere koydu ve onu boş buldu."

98 Jesus said, The Father's kingdom is like a person who wanted to kill someone powerful. While still at home he drew his sword and thrust it into the wall to find out whether his hand would go in. Then he killed the powerful one.

98. İsa, dedi:

"Baba'nın Melekût'u ulu bir kişiyi öldürmek isteyen adama benzer. Evinde kılıcı kınından çıkardı
ve elinin güvenli olup olmadığını bilmek için duvarı deldi. Ve işte O zaman O, ulu kişiyi öldürdü."

99 The disciples said to him, "Your brothers and your mother are standing outside."

He said to them, "Those here who do what my Father wants are my brothers and my mother. They are the ones who will enter my Father's kingdom."

99. Şakirtleri, O'na:

"Anan ve kardeşin dışarıda" dediler.

İsa, onlara:

"burada olanlar Babam' ın isteğine yaparlar, onlar, benim anam ve kardeşimdir.
Babam'ın Melekût' una girecek olanlar onlardır."

100 They showed Jesus a gold coin and said to him, "The Roman emperor's people demand taxes from us."

He said to them, "Give the emperor what belongs to the emperor, give God what belongs to God, and give me what is mine."

100. İsa' ya bir altın para gösterdiler
ve O'na:

"Sezar'ın memurları bizden vergi istiyorlar." dediler.

İsa onlara:

"Sezar'a ait olanı Sezar'a verin,
Tanrı' ya ait olanı Tanrı' ya verin
ve, bana ait olanı (da) bana veriniz" dedi.

101 "Whoever does not hate [father] and mother as I do cannot be my [disciple], and whoever does [not] love [father and] mother as I do cannot be my [disciple]. For my mother [...], but my true [mother] gave me life."

101. "Benim gibi
ana ve babasını reddetmeyen şakirdim olamaz;
ve benim gibi
ana ve babasını sevmeyen şakirdim olamaz,
çünkü anam beni doğurdu, ama benim gerçek anam bana hayat verdi."

102 Jesus said, "Damn the Pharisees! They are like a dog sleeping in the cattle manger: the dog neither eats nor [lets] the cattle eat."

102. İsa, dedi:

"Zavallılar, Ferîsiler!
Çünkü köpeğe benziyorlar
sığırların yemliğine uyurlar da
ne yerler ve ne de sığırlara yedirirler."

103 Jesus said, "Congratulations to those who know where the rebels are going to attack. [They] can get going, collect their imperial resources, and be prepared before the rebels arrive."

103. İsa, dedi:

"Ne mutlu o İnsana ki yağmacının hangi zaman ve nereden gireceğini bilir; onlar içeri girmeden evvel öyle bir doğrulur ki güçünü toplar ve daha evvel davranır."

104 They said to Jesus, "Come, let us pray today, and let us fast."

Jesus said, "What sin have I committed, or how have I been undone? Rather, when the groom leaves the bridal suite, then let people fast and pray."

104. Onlar, O'na:

"Gel, bu gün dua edip, oruç tutalım." dediler.

İsa, dedi:

"Şimdi hangi hatayı işledim,
ya da neden bana hükmettiler?
Ama, güvey düğün odasından çıkınca
işte, o zaman oruç tutulsun ve dua edilsin!"

105 Jesus said, "Whoever knows the father and the mother will be called the child of a whore."

105. İsa, dedi:

"Ana'yı ve Baba'yı tanıyan kimseye fahişenin oğlu, denir mi?"

106 Jesus said, "When you make the two into one, you will become children of Adam, and when you say, 'Mountain, move from here!' it will move."

106. İsa, dedi:

"İkiyi Bir yapınca İnsanoğlu olursunuz,
ve eğer derseniz: "Uzaklaş ey dağ!" Ve dağ uzaklaşacaktır."

107 Jesus said, The

107. İsa, dedi:

Melekût yüz koyunu olan çobana benzer.
Koyunlardan biri, en irisi kayboldu.
Doksan dokuzunu bıraktı çoban,
ve buluncaya kadar o Bir' i aradı.
Aramadan sonra
koyuna:
"Seni doksan dokuz koyundan fazla istiyorum, "dedi.

108 Jesus said, "Whoever drinks from my mouth will become like me; I myself shall become that person, and the hidden things will be revealed to him."

108. İsa, dedi:

"Ağzımdan içen benim gibi olacak; ben de onun gibi olacağım ve saklı olan ona ifşa olunacak."

109 Jesus said, The (Father's) kingdom is like a person who had a treasure hidden in his field but did not know it. And [when] he died he left it to his [son]. The son [did] not know about it either. He took over the field and sold it. The buyer went plowing, [discovered] the treasure, and began to lend money at interest to whomever he wished.

109. İsa, dedi:

"Melekût,
tarlasında bilmediği,
saklı bir hazinesi olan adama benzer.
Ve (adam) öldükten sonra hazineyi oğluna bıraktı.
Oğul (bir şey) bilmiyordu; tarlayı aldı ve onu sattı.
Ve tarlayı satın alan geldi.
Sürerken tarlayı, hazineyi buldu
Ve kim istiyorsa
parayı faize vermeye başladı."

110 Jesus said, "Let one who has found the world, and has become wealthy, renounce the world."

110. İsa, dedi:

"Dünyayı bulan ve zenginleştiren, dünyadan vazgeçsin (el çeksin)!"

111 Jesus said, "The heavens and the earth will roll up in your presence, and whoever is living from the living one will not see death."

Does not Jesus say, "Those who have found themselves, of them the world is not worthy"?

111. İsa, dedi:

Gök ile yer önünüzde birbirlerine dolanacaklar
ve Diri' den gelen diri
ne ölüm, ne de korku görecek,
çünkü İsa:
"Kendini bulan kimseye,
dünya ona lâyık değildir" diyor.

112 Jesus said, "Damn the flesh that depends on the soul. Damn the soul that depends on the flesh."

112. İsa, dedi:

"Ruha bağlı olan vücut zavallıdır; Vücuda bağlı olan ruh (da) zavallıdır."

113 His disciples said to him, "When will the kingdom come?"

"It will not come by watching for it. It will not be said, 'Look, here!' or 'Look, there!' Rather, the Father's kingdom is spread out upon the earth, and people don't see it."

113. Şakirtleri, O'na:

"Melekût ne zaman gelecek?" dediler.

"Geleceğini kollayıp gözetleyerek olmaz bu.
"İşte burada, İşte şurada" denmez.
Ama Baba'nın Melekût'u dünyaya yayılmakta
ve insanlar onu görmüyorlar."

[Saying added to the original collection at a later date:] 114 Simon Peter said to them, "Make Mary leave us, for females don't deserve life." Jesus said, "Look, I will guide her to make her male, so that she too may become a living spirit resembling you males. For every female who makes herself male will enter the kingdom of Heaven."

114. Simun Petrus, onlara dedi:

"Meryem aramızdan çıksın,
çünkü kadınlar Hayat'a lâyık değillerdir."

İsa, dedi:

"İşte!
onu erkek kılmak üzere
cezbedeceğim,
size, erkeklere benzer
yaşayan bir ruh olsun diye.
Zira erkekleşecek kadınların hepsi
Göklerin Melekûtu'na girecekler."