SemaNur

Nedensellik Yasası Nedir?

Nedenle etkisi arasındaki bağlantının zorunluluğunu saptayan yasa.

Nedenle etkisiz arasındaki bağlantısal zorunluluk belli ilişkilerde ortaya çıkar. Örneğin güneş yaprakları kızartır, talaşları tutuşturur, insan derisini karartır, buzu eritir, balmumunu yumuşatır, çamaşırları kurutur vb. Ama aynı güneş talaşları karartmaz, buzu kızartmaz ya da tutuşturmaz, çamaşırları yumuşatmaz vb. demek ki nedenle etkisi arasındaki zorunluluk ancak belli ilişkilerde geçerlidir. Nedenle etkisi ya da sonucu, aynı zamanda, birbirlerini de etkilerler. Bu etkileşim, onların eytişimsel bağımlılıklarının bir ürünüdür. Bu etkileşimde temel olan (belirleyici olan) neden’dir, etki ya da sonucun neden üstündeki etkisiyse ikincildir. Bunu bilmek ve ayırmak son derece önemlidir. Örneğin özdek bilinci belirlemiş ve meydana getirmiştir, ama bilinç de özdeği etkilemekle beraber onu belirleyip meydana getirmiş değildir. (evrendeki toplam enerji-özdek’in dışında bir özdek meydana getirmiş değildir N.) Temel olanla ikincil olanın daima ayırt edilmesi felsefenin baş sorunudur, bu konuda en küçük bir yanılgı tüm düşünce sistemini kökünden değiştirir ve tam tersi sonuçlara götürür. Felsefenin temel sorunu (önceliğin özdekte mi, yoksa bilinçte mi olduğu sorunu) bu bilimsel ayrımın anlaşılmasına bağlıdır.

alıntı