Sindy

Saltık Nedir?

Hiçbir ilişkiyi gerektirmeksizin kendiliğinden var olan.

Nesneler arasındaki ilişkileri ve bağımlılığı dile getiren ilişkin (göreli, bağıntılı, bağıl) deyimi karşılığında kullanılır.

İlişkin deyiminin olduğu gibi saltık deyiminin de metafizik ve diyalektik anlamları başkadır.

Hiçbir ilişkiyi gerektirmeksizin kendiliğinden var olan, sonsuzu, sınırsızı, ilksizi, değişmezi, bağımsızı dile getiren saltık metafizikte ‘yaratıcı özne’dir. Bu yaratıcı özne dinlerde tanrı ve çeşitli idealist öğretilerde tanrı niteliğinde yaratıcı bir güç (örneğin Fichte’de ‘ben’, Hegel’de ‘evrensel ruh’, Schopenhuer’de ‘irade’)’tür. Bu metafizik anlam bilim dışıdır.

Diyalektik anlam, çeşitli ilişkilerle değişen ve değişecek olduğundan ötürü de geçici olan ve bu yüzden de temel olmayan ilişkin (göreli, bağıntılı)’in karşısında sürekli, sonsuz, sınırsız ve bundan ötürü de ‘temel olan’ı dile getirir.

Örneğin özdek bir bütün olarak saltık, ama onun sonsuz değişiklerle beliren biçimleri ilişkindir. Demek ki her ilişkin saltıklığını da içerir ve içinde taşır. Her oluşmada temel olan saltık bir yanla temel olmayan ilişkin bir yan vardır. Demek ki saltıkla ilişkin diyalektik bir bağımlılık içindedir. Örneğin karşıtların birliği ilişkin, çatışmaları saltıktır. Bu demektir ki karşıtların birliği süreksiz, geçici ve temel olmayan bir belirtidir, karşıtların çatışmasıysa sürekli ve temel olandır. Çünkü doğasal, toplumsal, bilinçsel her olgu, kendisinde var olan saltık ve ilişkin karşıtlığının çelişme ve çatışmasıyla oluşur ve gelişir. Bu oluşma ve gelişme süreklidir, bu yüzden de temeldir.

alıntı