Sindy

Pyrrhonculuk (Pironculuk) Nedir?

Pyrrhon'un şüphecilik öğretisi.

İnsan düşüncesinde metafizik uydurmalara bir tepki olarak beliren şüphecilik antikçağ Yunan bilgicileriyle başlar. Ama bir felsefe çığırı olarak şüphecilik antikçağ Yunan düşünürü Pyrrhon ya da Pyrron (İ.Ö. 365-275)'nun öğretisidir. Pyrrhon şüpheciliğine felsefe dilinde kökten şüphecilik de denir. Pyrrhonculuk, Sokrates-Platon-Aristoteles üçlüsünün ortak çabayla kotarıp yerleştirdikleri bilgi tutkusuna karşı bir tepki olarak belirmiştir. Pyrrhon, kukusuz, düşüncelerinin kaynağını özellikle Gorgias ve Protagoras gibi bilgicilerde buluyordu. Tarihsel süreçte zorunlu bir aşama olan Pyrrhonculuk, gerçekte törebilimsel (ahlaksal N) bir öğretidir. Pyrrhon'un amacı bireysel mutluluğu sağlamaktı. Bunun için de, gerekli bilimsel verilerden yoksun bulunan insan düşüncesinin çelişik sorunlarla kurgulara kapılarak boşuna tedirgin edilmesini önlemek istiyordu. İnsanlara, nesneler üstüne kesin yargılardan kaçınılması yoluyla ruhsal dinginliğe ulaşmalarını öğütlemekteydi. Bu öğütlerle antikçağın ilkel inakçılığını kökünden sarsıyordu. Elis'li Pyrrhon'a göre nesnelerin özü anlaşılamaz, bundan ötürü kesin bilgi olanaksızdır. Hiçbir düşünce yoktur ki tersi de tanıtlanmasın. Bilgiyi ne doğrulamalı ne de yadsımalıdır, kuşkulanmak yeter. Yapılacak tek ve en doğru iş yargıdan kaçınmak'tır. İnsanlar ancak nesnelerin görünüşlerini tanıyabilirler, ama eylemlerini bu görünüşlerle düzenleyebilirler ki bu da onlara yetmelidir. Mutluluk, Sokrates-Platon-Aristoteles üçlüsünün ilerisürdüğü gibi bilgide ve bilgelikte değil gönül rahatlığı'ndadır. Bu gönül rahatlığını da kesin bilgiler edinmek için boşuna çabalar değil, tasasızlık sağlar. Görüldüğü gibi Pyrrhon ne metafizikçiler gibi bilginin varlığını, ne de bilgiciler gibi bilginin olanaksızlığını savunmaktadır (? N.). Onun dilediği sadece kavranılmaz olanın askıda bırakılması ve kesin yargılardan kaçınılmasıdır. Ne var ki bu şüphecilik gene de nesnel gerçeğin bilinemeyeceği zorunlu sonucuna varır.

alıntı