Sindy

Arapça'ya Habeşçe'den geçmiş olup aslı havaryadır ve yardımcı anlamına gelmektedir. Havârî kelimesi havr kökünden türemiş bir kelimedir ancak Arapça'da bu kökten türeyen kelimelerin birbirinden farklı anlamları vardır. Havr gözün beyazının çok beyaz siyahının da çok siyah olması demektir. Ceylan ve sığır gözleri buna örnektir. Gözleri bu şekilde olan kadınlara havrâ? denir ki; çoğulu hûrdur. Türkçedeki hûrî kelimesi buradan gelmektedir.

Yeni Ahit'in ilk dört bölümünü oluşturan kanonik İncil'lerden Matta ve Yuhanna İncilleri havariler tarafından yazılmıştır.

Simun (Petrus): Orjinal metinlerdeki adı "Simon" veya "Simeon"dur. Havari Andreas'ın kardeşi Celile'li bir balıkçıdır. Kilisesini üzerine inşa edeceği kayaya ithafen "Petrus" adı İsa tarafından verilmiştir. Roma'da öldürülmüştür. Roma Katolik Kilisesi'nin ilk piskoposu kabul edilir.İsa Romalılar ve kendisinin Mesih olduğuna inanmayan Yahudiler tarafından çarmıha gerilmek üzere yakalandığında İsa'nın Havarisi olduğunu üç defa inkâr etmiştir. İnkâr edeceği İsa tarafından Son Yemek'te kendisine bildirilmiştir ancak Petrus buna inanmamıştır. Dört İncil'de de bu olay aynı şekilde anlatılır. Çarmıha gerildi.
Andreas : Simun'un kardeşi Celile'li balıkçı. X şeklindeki çarmıhta ölmüştür. İskoçya ve Rusya'nın baş azizidir.
Büyük Yakup : Zebedi'nin oğlu Yuhanna'nın kardeşi. I. Herod Agrippa tarafından kılıçla öldürülmüştür.
Yuhanna : Zebedi'nin oğlu Yakup'un kardeşi. Yeni Ahit'in dördüncü incili olan Yuhanna İncili'ni yazmıştır.
Filipus : Sezar'a karşı gelmesinden dolayı Bugün Türkiye'de bulunan Hierrapolis ( Pamukkale) kentinde Roma askerlerince çarmıha gerilerek şehit edilmiştir.
Bartalmay : Ermenistan'da canlı canlı derisinin yüzüldüğü söylenir çarmıha gerildi. Bu nedenle dericilerin azizidir.
Tomas : "Şüpheci Tomas" veya "İkiz" olarak da bilinir. İsa'nın yaralarına dokunana kadar dirildiğine inanmayacağını söylemiştir. Mızrakla öldürüldü.
Matta : Vergi memurudur. Yeni Ahit'in birinci incili olan Matta İncili'nin yazarıdır. Kılıçla öldürüldü.
Küçük Yakup: Alfay'ın oğlu. Çarmıha gerildi.
Yahuda (Taday) : Yakup'un kardeşidir. Pers topraklarında Simon ile birlikte öldürülmüştür. Oklarla öldürüldü.
Simun (Yurtsever) : Pers topraklarında Yehuda (Taday) ile birlikte öldürülmüştür. Çarmıha gerildi.
Yahuda (İşkariot Kariot'lu) : 30 gümüş dinar için İsa'ya ihanet ederek yakalatmıştır. Vicdan azabından intihar etmiştir.

Matthias : 13. Havari. Yahuda'nın yerine seçilmiştir.

- Antakya Episkoposu İgnatiyas vahşi hayvanların önüne atıldı.

- İzmir Episkoposu Polikarp 86 yaşında diri diri yakıldı.

Kartacalı Tertulliyan ( İ.S. 160 - 240 ) şunu ifade ediyor : " Şehit edilen hristiyanların kanı kilisenin tohumu olmuştur. "