Evhemerosçuluk (Euhemerosçuluk) Nedir?
Evhemerosçuluk (Euhemerosçuluk) Nedir?
Kireneli Euhemeros'un tanrıtanımazlık öğretisi.
Aritippos'un hazcılık okulundan yetişen Messeneli Euhemeros, Kirene okulunun dinsel alandaki tutumunun kuramcısıdır. Ona göre bilgeliğin ön koşulu, boş inançlardan sıyrılmaktır. Tanrılar, insanların yaratısıdırlar ve ön çağın büyük adamları olup kendilerine duyulan sevgi ve saygının gelişmesinden doğmuşlardır. İnsanlar, büyük kişilere duydukları saygıyı giderek Tanrılık kata çıkarmışlar ve çeşitli Tanrılar uydurmuşlardır. Euhemeros, bütün bunları romanımsı bir gezi yapıtında anlatır ve Hint Okyanusundaki Penkhaia adasında bir tapınakta bulduğu bir yazıtta okuduğunu söyler. Romalı ozan Ennius Euhemeros adlı yapıtıyla, İ.Ö. 300 yıllarında yaşamış olan Helenistik romancı Euhemeros'un bu düşüncelerini Roma'da yaymıştır. Euhemeros hazcı ve usçudur, amacı kendi çağının tanrılarıyla savaşmaktır. Oysa Hıristiyanlığın ünlü kilise babası Augustinus, onun bu açık tanrıtanımazlığını, çoktanrıcılığın ve putataparlığın saçmalığını tanıtlayarak Hıristiyanlığı yüceltmek için kullanmıştır. Euhemeros'un böylesine bir üne kavuşmasının nedeni de budur. Euhemerps'un bu düşünceleri, çok daha sonra, İngiliz düşünürü Herbert Spencer tarafından savunulmuştur.
Derleyen: Sosyolog Ömer YILDIRIM
Kaynak: Atatürk Üniversitesi Sosyoloji Bölümü 1. Sınıf "Felsefeye Giriş" ve 3. Sınıf "Çağdaş Felsefe Tarihi" Dersi Ders Notları (Ömer YILDIRIM); "Felsefe Sözlüğü" Orhan Hançerlioğlu
|