Tümeller Nedir?
Tümeller Nedir?
Skolastik felsefede varlıkların özleri sayılan genel idealar.
Geneller, evrenseller ve genel kavramlar deyimleriyle anlamdaştır. Tümeller terimi, ortaçağın en büyük felsefesel kavgasına (gerçekçilerle adcılar arasındaki kavga) ve skolastiğin temellerini sarsmaya neden olmuş bir terimdir. Platon, idea’ların, nesnelerin özleri olduğunu, nesnelerden önce ve nesnelerin dışında var bulunduğunu, nesnelerden ayrı ve nesnel bir varlık taşıdıklarını ileri sürmüştü. Ortaçağın skolastik Hıristiyan felsefesinde Platon’un bu görüşünü sürdürenlere gerçekçiler (çünkü idea’ların gerçek varlıklar olduklarını söylüyorlardı), Platon’un bu görüşüne karşı çıkanlara adcılar (çünkü idea’ların gerçek olmayıp birer addan ibaret bulunduğunu söylüyorlardı) denir. Bunların arasındaki kavga skolastiğin temellerini sarsmış ve çöküşünün önkoşullarını hazırlamıştır, çünkü tümeller gerçek sayılmazsa başta tanrı kavramı olmak üzere dinsel dogmaların hiçbir gerçeklikleri kalmaz. Gerçek teriminin bu Platoncu ters anlamının kaynağı, Elea öğretisidir. Varlık ve varoluş kavramları arasındaki ünlü idealsit ayrım da aynı kaynaktan türemiştir.
Derleyen: Sosyolog Ömer YILDIRIM
Kaynak: Atatürk Üniversitesi Sosyoloji Bölümü 1. Sınıf "Felsefeye Giriş" ve 3. Sınıf "Çağdaş Felsefe Tarihi" Dersi Ders Notları (Ömer YILDIRIM); "Felsefe Sözlüğü" Orhan Hançerlioğlu
|